Ból pleców

Aż 76% populacji doświadcza bólu pleców w ciągu roku; w 7% przypadków pacjenci skarżą się na ostry ból pleców. Reumatolodzy szpitala ustalają przyczynę bólu pleców, korzystając z najnowocześniejszych metod badań instrumentalnych i laboratoryjnych. Aby złagodzić ból i dalej leczyć pacjentów, lekarze przepisują nowoczesne leki, które są bardzo skuteczne i mają minimalne skutki uboczne. Specjaliści rehabilitacji stosują innowacyjne metody terapii odtwórczej, aby przyspieszyć proces powrotu do zdrowia pacjentów z bólami kręgosłupa.

Jakie są rodzaje bólu pleców? Wyróżnia się 4 rodzaje bólu pleców: miejscowy (lokalny), projekcyjny, korzeniowy (korzeniowy) oraz ból powstający na skutek skurczu mięśni. Najczęstsze formy bólu pleców są połączone. Lumboischialgia charakteryzuje się 3 postaciami bólu: mięśniowo-tonicznym w postaci zespołów mięśnia gruszkowatego, brzuchatego łydki i mięśni pośladkowych, nerwowo-naczyniowego i neurodystroficznego.

Wyróżnia się pierwotne i wtórne bóle pleców. Pierwotny zespół bólowy rozwija się najczęściej w wieku od 20 do 50 lat. Opiera się na następujących czynnikach mechanicznych:

• Spondyloza i osteochondroza międzykręgowa;
• Dysfunkcja aparatu mięśniowo-więzadłowego pleców;
• Przepuklina krążka międzykręgowego.

Psychogenny ból pleców w czystej postaci występuje rzadko. Jest to trudne do zdiagnozowania, ponieważ u pacjenta cierpiącego na zaburzenie psychiczne często występują współistniejące zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego i inne zaburzenia neurologiczne, które mogą powodować ból. U pacjentów poniżej dwudziestego roku życia i powyżej pięćdziesiątego roku życia dominuje wtórny zespół bólowy.

Lekarze uważają ból trwający krócej niż sześć tygodni za ostry, ból trwający od sześciu do dwunastu tygodni za podostry, a ból trwający dłużej niż dwanaście tygodni za przewlekły. Ból mięśni pleców występuje w przypadku zapalenia mięśni, osteochondrozy i po urazach. Pacjenci z ostrym, podostrym i przewlekłym bólem pleców różnią się rokowaniami dotyczącymi wyzdrowienia i powrotu do pracy. Reumatolodzy stosują różne podejścia do diagnozowania przyczyny różnych bólów i leczenia ich.

Przyczyny bólu pleców

Jedną z najczęstszych przyczyn bólu pleców są urazy kręgosłupa, które powstają na skutek nadmiernego stresu podczas stereotypowej aktywności fizycznej i uprawiania sportu. Takie obrażenia mają następujące konsekwencje:

• Złamanie kręgu;
• Deformacja lub pęknięcie krążków międzykręgowych;
• Zapalenie i rozciągnięcie torebki stawowej;
• Zerwanie więzadeł kręgosłupa.

Mikrouraz może wystąpić w wyniku nieudanego nagłego ruchu podczas ciągłej aktywności fizycznej.

Wyróżnia się także następujące przyczyny bólu pleców:

• Skrzywienie kręgosłupa;
• Nerwoból;
• Osteochondroza;
• Ucisk zakończeń nerwowych;
• Zapalenie stawów i choroby zapalne;
• Nowotwory onkologiczne kręgosłupa;
• Uszkodzenie powięzi;
• Skurcz mięśnia.

Przyczynami przewlekłego bólu pleców mogą być choroby narządów wewnętrznych (serca, płuc, nerek), oparzenia, patologia nowotworowa, siedzący tryb życia i przeciążenie emocjonalne. Silny ból pleców może być spowodowany niekontrolowanym stosowaniem niektórych leków. Jeśli ból pleców promieniuje do nogi, warto pomyśleć o zapaleniu korzonków krzyżowych. Bóle pleców w okolicy lędźwiowej są charakterystyczne dla chorób jelit, nerek, prostaty u mężczyzn i chorób układu rozrodczego u kobiet. Ból kręgosłupa w środkowej części pleców może być objawem zawału mięśnia sercowego. Ból pod żebrami od tyłu występuje w przypadku nerwobólów międzyżebrowych.

Ostatnio w wytycznych klinicznych poruszających problematykę bólów pleców często spotyka się określenie „niespecyficzny ból pleców”. Oznacza ból towarzyszący schorzeniom narządu ruchu, bez cech uszkodzenia korzeni szyjnych, piersiowych, lędźwiowych i krzyżowych oraz specyficznych urazów kręgosłupa.

Ustalenie przyczyny bólu pleców

Szpital posiada unikalne możliwości diagnostyczne, które pozwalają szybko ustalić przyczynę bólu pleców. Lekarze ustalają związek między objawami klinicznymi choroby a danymi z dodatkowych metod badawczych. Program badań pacjenta z bólami kręgosłupa obejmuje następujące działania diagnostyczne:

• Badanie rentgenowskie kręgosłupa;
• Tomografia komputerowa;
• Rezonans magnetyczny.

Badanie rentgenowskie ma ważną wartość diagnostyczną w przypadku bólu pleców. Standardowe metody diagnostyczne obejmują zdjęcia rentgenowskie w projekcji przednio-tylnej i bocznej, spondylogramy czynnościowe w pozycji maksymalnego zgięcia i wyprostu. Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny pozwalają wyjaśnić lokalizację procesu patologicznego.

Pacjentom z bólem pleców przepisuje się następujące rodzaje badań instrumentalnych:

• Elektrokardiografia (w przypadku dysfunkcji serca);
• Rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa z kontrastem;
• Topografia optyczna szkieletu i diagnostyka stabilizacyjna;
• Badanie USG stawów i kręgosłupa;
• Densytometria (oznaczanie gęstości tkanki kostnej);
• Elektroneuromiografia;
• Rytmografia spiroarteriokardiorytmiczna.

Pacjenci poddawani są pełnej morfologii krwi, badaniu moczu, badaniom na białko C-reaktywne i czynnik reumatoidalny. Diagnostykę różnicową ostrego bólu pleców przeprowadza się pomiędzy następującymi chorobami:

• Potencjalnie niebezpieczne choroby pochodzenia kręgowego i pozakręgowego (ucisk ogona końskiego, urazowe, nowotworowe, zapalne i infekcyjne zmiany kręgosłupa, osteoporoza i choroby narządów wewnętrznych);
• Radikulopatia uciskowa;
• Łagodny ból mięśniowo-szkieletowy pleców.

Dopiero po ustaleniu dokładnej przyczyny bólu pleców lekarze ustalają plan leczenia pacjenta.

Leczenie bólu pleców

Zespół bólowy opiera się na 2 głównych mechanizmach determinujących sposób postępowania z pacjentem z bólem pleców: uszkodzenie kręgosłupa oraz skurcz lub skręcenie mięśni i więzadeł. Od pierwszego dnia leczenia pacjentom przepisuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Ich działanie przeciwzapalne wynika z hamowania cyklooksygenazy-2. NLPZ nie tylko hamują metabolizm tego mediatora stanu zapalnego, ale także aktywnie wpływają na produkcję prostaglandyn związanych z mobilizacją wapnia w mięśniach gładkich. W przypadku bólu mięśni pleców pacjentom przepisuje się leki zwiotczające mięśnie.

W przypadku braku efektu stosowania leków przeciwbólowych i niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub gdy istnieją przeciwwskazania do ich stosowania, w celu łagodzenia silnych bólów pleców stosuje się słabe opioidy (kodeina, tramadol). Silne opioidy stosowane są w postaci przezskórnych systemów terapeutycznych o stopniowym przedłużonym uwalnianiu leku.

Leki przeciwdepresyjne są przepisywane w celu leczenia przewlekłego bólu pleców. Zmniejszają intensywność bólu u pacjentów z przewlekłymi bólami pleców. Działanie przeciwbólowe leków przeciwdepresyjnych nie zależy od obecności lub braku współistniejącej depresji. W celu krótkotrwałego złagodzenia bólu można zastosować plastry pieprzowe.

Pacjentom cierpiącym na ból pleców zaleca się unikanie leżenia w łóżku i kontynuowanie codziennych czynności lub jak najszybsze ich wznowienie. W przypadku ostrego bólu w okolicy lędźwiowej aktywne ćwiczenia fizyczne są nieskuteczne przez pierwsze dwa tygodnie choroby.

Jedną z najskuteczniejszych nowoczesnych metod leczenia przewlekłego bólu pleców jest „leczenie bólu”. Metoda polega na ukierunkowanym działaniu na dotknięte obszary: środki przeciwbólowe wstrzykuje się w dokładnie określone obszary za pomocą radiografii. Blokowanie impulsów bólowych w połączeniu z zestawem indywidualnych zabiegów leczniczych może na długi czas uwolnić pacjenta od bólu pleców.

Lekarze w szpitalu łączą farmakoterapię bólu pleców z następującymi rodzajami leczenia:

• Fizjoterapia;
• Masaż;
• Akupunktura;
• Kinezyterapia.

W przypadku wystąpienia ostrego bólu pleców lekarz może zalecić pacjentowi noszenie gorsetów mięśniowych. Ich skuteczność w leczeniu zespołów bólu przewlekłego nie została udowodniona. Indywidualnie dobrane ćwiczenia fizjoterapeutyczne rozpoczynają proces odbudowy tkanek i całkowicie przywracają funkcje motoryczne kręgosłupa. Masaż leczniczy i miostymulacja z wykorzystaniem najnowocześniejszego sprzętu, w który wyposażona jest klinika rehabilitacyjna, pozwala szybko złagodzić u pacjenta bóle pleców. Metody te są niezbędne do całkowitego wyzdrowienia pacjenta.

Jedną z popularnych nielekowych metod łagodzenia miejscowego bólu pleców jest przezskórna elektryczna stymulacja nerwów. Jest to blokada bólu za pomocą impulsów elektrycznych w miejscu jego lokalizacji. Kolejną skuteczną metodą łagodzenia bólu stosowaną w szpitalu jest metoda biofeedbacku. Powstał na styku psychologii i fizjologii. Specjalne urządzenie odczytuje informacje płynące z ciała pacjenta. Następnie na ekranie powstaje jego komputerowy model. Wyraźnie pokazuje wszystkie procesy zachodzące w organizmie, w tym ból. Jeżeli po czterech tygodniach od wystąpienia ostrych bólów pleców pacjent nie wraca do normalnego poziomu codziennej aktywności, konieczne jest skierowanie go na terapię chiropraktyczną.

Który lekarz leczy ból pleców? Szpital stosuje wielodyscyplinarne podejście do leczenia pacjentów z przewlekłym bólem pleców. Obejmuje programy leczenia uzależnień, edukację pacjenta, ćwiczenia terapeutyczne i interwencje psychoterapeutyczne, które są realizowane regularnie przy udziale kilku specjalistów (neurologa, kręgowca, reumatologa, psychoterapeuty, specjalisty rehabilitacji, terapeuty).

Psychoterapia poznawczo-behawioralna zmniejsza intensywność bólów pleców i poprawia stan funkcjonalny. Programy łączące psychoterapię behawioralną ze stopniowym zwiększaniem aktywności fizycznej pozwalają pacjentowi szybko wrócić do normalnej pracy.

Rehabilitacja ruchowa w bólach pleców

W rehabilitacji ruchowej pacjentów z bólami kręgosłupa dużą rolę odgrywają ćwiczenia lecznicze. Za pomocą indywidualnie dobranych ćwiczeń korygowane są zaburzenia motoryczne i neurologiczne, poprawia się trofizm i odbudowa tkanek. Specjaliści rehabilitacji w szpitalu stosują ćwiczenia ideomotoryczne i bierne przy bólach pleców.

Ćwiczenia bierne wykonywane są z maksymalnym możliwym zakresem ruchu w stawie, w jednym kierunku, ściśle w tej samej płaszczyźnie, z tą samą prędkością. Rehabilitant wykonuje je zaczynając od dużych stawów, następnie stopniowo przechodzi do małych stawów. Ćwiczenia ideomotoryczne służą do przywracania uszkodzonych dróg przekazywania impulsów nerwowych z centrum na obwód. Są szeroko stosowane w leczeniu zespołu bólu uporczywego.

Pacjentom z osłabieniem mięśni rehabilitanci przepisują aktywne izometryczne ćwiczenia mięśni. Pacjenci wykonują je bez wysiłku i wstrzymując oddech, utrzymując napięcie. Ćwiczenia te poprawiają krążenie krwi w mięśniach spazmatycznych, zapobiegają zanikowi mięśni i przywracają przekazywanie impulsów nerwowych. Przy zwiększaniu siły mięśni stosuje się aktywne ćwiczenia dynamiczne z lekkich pozycji wyjściowych. Podczas ich wykonywania punkty przyczepu mięśni antagonistycznych zbliżają się do siebie, a punkty przyczepu trenowanego mięśnia są maksymalnie oddalone.

W niektórych przypadkach w leczeniu bólu pleców stosuje się operację. Aby uniknąć operacji, jeśli odczuwasz ból pleców, zadzwoń do contact center i umów się na wizytę u neurologa lub reumatologa. Po pełnym badaniu i ustaleniu przyczyny bólu pleców lekarz zaleci kompleksowe leczenie. Po złagodzeniu ostrych bólów kręgosłupa, pacjenci przechodzą cykl terapii rehabilitacyjnej w klinice rehabilitacyjnej z wykorzystaniem najnowocześniejszego sprzętu i innowacyjnych technik.